AB Projeleri
AVRUPA BİRLİĞİ HİBE PROGRAMLARI
Avrupa Birliği’ne giriş sürecinde Türkiye’nin ekonomik, sosyal, siyasi ve hukuki yönlerden birliğe uyumunun sağlanması için Avrupa Birliği bütçesinden her yıl belli bir miktardaki destek Türkiye’ye projeler karşılığında verilmektedir.
Türkiye bu yardım programları kapsamında 144 milyon Avro destek almış ve 2002 yılında yapılan Kopenhag Zirvesi’nde bu mali yardımların artırılmasına karar alınmıştır. Bundan sonraki programlarda, örneğin 2004 yılı programının bütçesi ise 250 milyon Avro’dur. Katılım öncesi mali yardımlar çerçevesinde Türkiye’ye yaklaşık 800 milyon Avro’luk kaynak ayrılmıştır. Kamuoyunda “Hibeler” olarak bilinen AB katılım öncesi mali yardımları Türkiye ve AB komisyonu tarafından her yıl programlanan çerçeve projeler aracılığıyla kullanılmaktadır. Çerçeve projeleri ilgili kamu kurumu tarafından Türkiye’nin Avrupa Birliği uyum süresince kendi alanında başarmak istediği iyileştirmeler ile ilgili çalışmaları kapsamaktadır. Bunlar hukuki iyileştirmeler, kurumun kendi fiziksel ve beşeri kaynaklarını yani kapasitesinin geliştirilmesi, küçük yada büyük ölçekli hibe programları gibi örneklerini verebileceğimiz birçok bileşenden veya tek bir alt müdahale mantığından oluşabilir.
Mikro projeler ise çerçeve programları dışında Türkiye’de eşitli alanlardaki gelişimin hızlandırılmasına yönelik mikro uygulamalar da gerçekleştirilmektedir. Bu uygulamalara ise mikro projeler ismi verilmektedir.
Bu noktada program kapsamına göre, Yerel yönetimler ( Belediyeler ve muhtarlıklar), sivil toplum örgütleri, üniversiteler, odalar, borsalar, birlikler KOBİ’ler mikro projeler aracılığı ile AB Komisyonu tarafından Türkiye’ye sunulan katılım öncesi mali yardımlardan faydalanabilmektedir. Tüm AB hibelerinde proje başvurusu yapan kuruluşun proje bütçesinin belli bir oranını kendi bütçesinden karşılanması istenmektedir. Bu konuda kar amacı gütmeyen kurumlar %10, KOBİ hibe programının olduğu durumlarda ise % 50 eş finansman modeli kullanılmaktadır.
Mali yardımların kullanıldığı alanlar:Türkiye’ Avrupa Birliği uyum süresince kullanılan katılım öncesi mali yardımlar üç başlıkta toplanmaktadır.Bu yardımlar üçte biri “Mevzuat Uyumunun Desteklenmesi” üçte biri” Kurumsal Yapılanma İçin Teknik Yardım” ve son üçte birlik dilimi ise Ekonomik ve Sosyal Uyum” konusunda verilmektedir.
Türkiye’nin bu noktada 1999 Helsinki Zirvesi’nin ardından yoğun bir yasal reform dönemi geçirmiş olması nedeniyle mevzuat uyumu ve kurumsal yapılanma için teknik yardım başlıklarına göreceli olarak daha fazla kaynak ayrılmıştır. Ancak bundan sonraki dönemde ekonomik ve sosyal uyum ile ilgili desteklerin artması beklenmektedir.
Çerçeve programlarına mali yardım sağlanan alanlara bakıldığında en çok mali teşviklerin % 22’lik bir oranla “Bölgesel Kalkınma” programlarına verildiği görülmektedir. Fakat yine yüksek paya sahip olan mevzuat uyumu yatırımları ve kurumsal yapılanma için teknik yardımların müzakere sürecine girilmesi ile birlikte göreceli olarak azalacağı, bu kaynakların da yine ekonomik ve sosyal uyum çerçevesinde geliştirilen programlarda kullanılacağı öngörülmektedir.
Bu hibelerin 1/3’ü mevzuat uyumunun desteklenmesi için yatırımlara, 1/3’ü kurumsal yapılanma için teknik yardıma, 1/3 ‘ü ekonomik ve sosyal uyuma paylaştırılmaktadır. Ekonomik ve sosyal uyum bileşeninde başvuru sahipleri arasında KOBİ’ler, yerel yönetimler (Belediyeler, İl özel İdareleri, Hizmet Birlikleri ) ve Sivil Kalkınma Kuruluşlarıdır.
AVRUPA BİRLİĞİ DESTEKLİ BÖLGESEL KALKINMA PROGRAMLARI
Avrupa Birliği’ne ekonomik ve sosyal uyumun sağlanabilmesi için Türkiye’de öncelikli olarak uygulamaya başlanan programlar “ Bölgesel Kalkınma Programları”dır. Bu programların genel hedefleri bölgelerarası gelişmişlik farklarının giderilmesi, programların uygulanacağı bölgelerdeki ekonomik ve sosyal hayatın canlanması, bireylerin iş olanaklarının artması, küçük ölçekli altyapı projelerinin uygulamaya geçirilmesi ve neticede yaşam standartlarının geliştirilmesi hedeflenmektedir.
AB Destekli Projelerden Bazı Örnekler
AB’ye uyum çalışmalarını hızlandırmak amacıyla tüm sektörlerde oluşturulan bu projelerin özellikle şu konularda yoğunlaştıkları görülmektedir.
-Siyasi kriterler
-Adalet ve İçişleri
-Tarım
-Çevre
-Ulaştırma, Enerji
-Bölgesel Kalkınma
-Sosyal Politika ve İstihdam
-Gümrük Birliği ve Malların Serbest Dolaşımı
-STK’lara destek
-CEO GROUP Bu Projelerin Hazırlanması sunulması ve Proje ortağı veya gözetmen olarak yer almıştır. CEO GROUP bu projelere destek ve danışmanlık hizmeti vermektedir.